Bioplastik nedir?

Yirminci yüzyılın başlarından itibaren giderek artan petrol kullanımı ile özellikle geleneksel dediğimiz plastik hammaddeler petrol bazlı olarak yoğun bir şekilde kullanılmaya başlanmış ve günümüze dek artarak devam etmiştir.

Teknik Makale

Plastikler hafif ve diğer malzemelere göre daha ekonomiktirler. Bu özelliklere ilave olarak, çok yönlülük ve kolay işlenebilmeleri sayesinde birçok sektörde kullanılır hale gelmişlerdir. Yirminci yüzyılın başlarından itibaren giderek artan petrol kullanımı ile özellikle geleneksel dediğimiz plastik hammaddeler petrol bazlı olarak yoğun bir şekilde kullanılmaya başlanmış ve günümüze dek artarak devam etmiştir. Örneğin 1976 yılında 50 milyon ton olan toplam plastik talebi, 2015 yılı itibari ile 330 milyon ton gibi çok yüksek değerlere ulaşmıştır.

Bioplastikler

Son yıllarda gittikçe artan çevreci kaygılar ve petrol kaynaklarının tükeneceği varsayımları ile bioplastikler önem kazanmaya başlamıştır. “Bioplastik” terimi çok net bir tanım olmayıp, birçok farklı plastik gruplarını içinde barındırır.

“Biobased plastics” denilen ve tamamen biyolojik yani geri dönüştürülebilen kaynaklardan üretilen plastikler kastedilirken, bu tanımdan ayrı olarak bir de “Biodegradable- geri dönüştürülebilir” plastikler vardır. Birçok bioplastik bu iki tanımın ikisine birden uyar.

Biobased plastiklerde en önemli konu hammadde kaynağı olarak petrol bazlı kaynaklar yerine, yenilenebilir kaynakların kullanılmasıdır (örneğin şeker kamışı). Biodegradable (Biyolojik olarak çözünebilir) plastikler ise bertaraf edilme yöntemlerine göre sınıflandırılırlar. Bu tür plastikler mikroorganizmalar tarafından besin ve enerji kaynağı olarak kullanılabilir ve bunun neticesinde söz konusu plastik malzeme bu mikroorganizmalar tarafından CO2, su ve biokütle olarak ayrıştırılır.

Her Biobased (biyolojik kaynaklı) plastik biodegrabadle değildir, yani bir plastik malzeme ya da ürünün biyolojik kaynaklı olması aynı zamanda doğada çözünebilir olduğu anlamına gelmez. Her biodegradable (doğada çözünebilir) plastik ise, biyolojik kaynaklı olmak zorunda değildir. Dolayısı ile her biyolojik kaynaklı plastik ürünün aynı zamanda doğada çözünebilir olması ya da tersi önerme doğru değildir.

Konu ile ilgili olarak bir diğer durum ise özellikle ambalaj sektöründe sıklıkla kullanılan “oxo-biodegradable” ve ya “oxo-degredable” olarak bilinen ve genellikle PE, PP ve ya PET bazlı ürünlerdir ki belli bir zaman diliminde doğada çözünebildiği iddia edilir.

Üretim aşamasında bu ürünlere ilave edilen metaller aracılığı ile doğada çözünebilir olduğu teorik olarak varsayılmak ile birlikte bu konuyu destekleyen çalışmaları göremiyoruz. Konu ile ilgili emin olabilmek adına ilgili ürünlerin EN13432 ve/ veya EN14495 normlarına göre yapılmış testlerini görmemiz gerekiyor, ancak bu iddialar şimdilik teoriden ibaret gibi görünmektedir.

Kaynakça: