Plastik sektöründe iş kazaları nasıl önlenir?

Son zamanlarda plastik sektöründe yaşanan iş kazalarını maalesef bizlerde üzüntü ile duyuyoruz.

HASTEK olarak, bu konuya çok önem veriyor, ithalatını ve satışını yaptığımız makinelerin insan sağlığını tehdit edebilecek her türlü tehlikeden uzak olacak şekilde dizayn edilmesine azami özen gösteriyoruz. Makinelerimizin CE sertifikasına sahip olması ve arıza taleplerine anında müdahale eden teknik servisimiz bu konudaki ciddiyetimizin somut göstergesidir.

Çalışan bireylerin, ailelerinin geçimi için emek ve zaman harcayıp akşamları sapasağlam şekilde sevdiklerine dönebilmeleri ve birlikte uzun yıllar mutlu bir şekilde yaşamaları en büyük dileğimizdir.

İş kazalarının önlenmesinde personel eğitimi önemlidir

İş kazalarının olmasında eğitimin önemli  bir rolü vardır. Her konuda olduğu gibi bu kazaların minimuma indirebilmesinde personel eğitimi çok önemlidir. Çalışanların kendi can güvenliklerini gözeterek çalışacak anlayışa sahip olması ve bu doğrultuda kendisine tahsis edilen koruyucu ekipmanları kullanması ve potansiyel riskler hakkında üstlerini bilgilendirmesi gerekmektedir.

Yönetici tarafında ise, çalışanları çok sıkı takip etmeli, koruyucu ekipmanları temin etmeli ve kullanımını izlemeli,  periyodik eğitimler düzenlenmesini sağlayarak "işçi sağlığı ve iş güvenliği" bilincinin kökleşmesini sağlamalıdır.

Şimdi size iş kazalarından korunmanın yollarını birkaç soruyla yanıtlayacağım:

İş kazalarına davetiye çıkaran etkenler nelerdir?

Bütün makinelerde olduğu gibi plastik enjeksiyon makinelerinde de, makine şalterinin açılması ile risk potansiyeli başlamış oluyor. Özellikle yoğun çalışma şartlarında, daha fazla adette ürün üretmek isteyen operatörlerin dikkatsiz davranışları, kullanılan ekipmanların yanlış seçimi ve kullanımı, eski teknoloji makinelerin kullanımı ve firmaların otomasyon yatırımlarını ihmal etmeleri gibi nedenler sayılabilir.

Makine anlamında, güvenlik tedbirlerinden yoksun CE si olmayan ya da, maliyetleri düşürmek amacı ile CE almak için minimum şartlar ile üretilen makineler söylenebilir. Zaman içerisinde ortaya çıkan sorunların yetkili servislerce düzeltilmemesi de sayılabilir.

Plastik enjeksiyon makinesi için "mengene plakalarının" sebep olabileceği kazalar ki en tehlikeli kazalardır. Emniyet kapılarının iptal edilmesi, kalıp arasına elle müdahale, ürünün elle alınması vb. durumlar genellikle kalıcı sakatlık ve ölümle sonuçlanır.

İş kazalarının önüne nasıl geçilebilir?

Makinelerin hidrolik, mekanik ve elektronik emniyet sistemlerinin mevcut ve eksiksiz çalışması gerektiğini söylemeye gerek yok. Makine alınırken ve kullanırken tim switch ve sensörlerin çalışır halde olduğundan emin olunmalıdır. Belirli periyodlar ile kontroller yapılmalı ve tüm emniyet fonksiyonlarının tam çalışır olduğundan emin olunmalı ve olası arıza hallerinde anında müdahale sağlanmalıdır. (Enjeksiyon preslerin ön ve arka cephelerinde, tamamen kapanmadıkça presin kalıp hareketine engel olan sürgülü ve kontaklı güvenliği sağlayan kapaklar bulunacaktır (4857 Sayılı İş Kanunu Madde: 77-78)).

Ancak, benim düşüncem ve inancım, öncelikle üretim prosesinin, hammaddeden başlayarak ürünün ambalajlanmasına dek geçen sürenin mümkün mertebe İNSAN etkisinden arındırılmasıdır. Yanlış anlaşılmasın, insanlar çalışmasın demiyorum, çalışanlar daha insani şartlarda, vücut bütünlüklerini tehdit eden risklerden arındırılmış ortamlarda çalışsınlar.

Makine ve ürün geometrisinin ROBOT ile çalışmaya uygun olması ve hesapların bu şekilde yapılması üretim verimliliğini artırırken, doğru seçimler ile iş kazalarını azaltmada çok ciddi bir faktör olabilir

Plastik sektöründeki iş kazalarını engellemek için ne tür makine ve ekipman kullanmalıyız?

Bu sorunun cevabı yapılan uygulamaya göre değişir. Kullanılan hammadde ve üretilen ürünün karakteristiklerinden dolayı ortaya çıkabilecek bazı riskler söz konusu olabilir. Mesela erime esnasında ortama gaz yayan hammaddelerin olası zararlarına karşı yeterli ortam havalandırması vb.

Diğer bir konu ise makine; CE sertifikasına sahip ve tüm güvenlik fonksiyonları belirli aralıklarla kontrol edilen Plastik enjeksiyon makinesi ve ekipmanların seçimi en başta gelmektedir. Bunun akabinde ise, hem üretim verimliliğini artıracak hem de en tehlikeli kazaların gerçekleştiği kısım olan mengene plakaları arasına, insan temasını engellemeleri bakımından Robot kullanımı yaygınlaştırılmalıdır.

Bazı durumlarda operatör sadece parçayı alır ve makine kapağını kapatır, bazı durumlarda ise overmolding(ya da insert) uygulamalarında bitmiş parçayı alıp üzerine yeniden enjeksiyon yapılabilmesi için ikinci bir parçayı kalıp boşluğuna yerleştirir. Böylece kalıp içerisinde çalışılması gereken süre uzar. Operatörün elinin belli bir iş yapmak için kalıp boşluğunda uzun süre kalması, olası risk ihtimallerini arttırır.

Bu işlerin tamamının, hassas koordinatlar sayesinde “0’ a yakın” kaza riski ile yaptırılması, çalışma ortamını çok daha güvenli hale getirecektir.